Henk de Velde :
Henk de Velde :
Happy Sailor Magazine heeft een nieuwe rubriek: In de SPOTLIGHT! In deze rubriek plaatsen we een uitgebreid verslag van een al bestaande boot. Dit kan een verslag zijn over het opknappen van een schip (in het geval van de Balaton 18 die we vandaag bespreken) maar ook gewoon een artikel over een schitterend schip dat simpelweg aandacht verdient. Kortom: een rubriek waarmee je eens lekker bij een ander aan boord kunt kijken, altijd leuk dachten wij zo.
Het verhaal van deze Balaton 18 begint in 1980 op de Hongaarse Balaton werf. Nog vanachter het toenmalige IJzeren gordijn wist deze werf al snel West-Europa te bereiken met slimme en kwalitatief heel behoorlijke boten. De Balaton jachten werden destijds voor een scherpe prijs aangeboden met het verhaal dat ze zich kwalitatief en qua vaareigenschappen konden meten met de Europese kwaliteitswerven. Destijds werd er in eerste instantie met de wenkbrauwen gefronst..... 'een drijvende Lada', werd er gezegd. Dat bleek onjuist, zo kom je Osmose maar zelden tegen op Balaton's en hebben ze inmiddels aardig wat toerjacht zeilwedstrijden op hun naam weten te zetten. Al met Al een PRIMA boot dus.
Afgelopen juni heeft Happy Sailor deze Balaton 18 aangekocht speciaal voor redactionele doeleinden: het vergaren van handige tips die we dan weer met jou als mede watersporter kunnen delen. Ze lag in Terherne en moest naar de thuishaven in Dokkummer Nieuwe Zijlen. Uitgerust met een Yamaha 6PK langstaart en gezien het feit dat ze maar 6 meter lang is, moest dat overvaren binnen 6 tot 8 uur kunnen geschieden. De waarheid bleek anders. Door de aangroei die de Balaton 18 de afgelopen 5 jaar (zolang was ze het water niet uitgeweest) had verzameld en de niet goed afgestelde buitenboord motor kon er slechts een loopsnelheid worden bereikt. Ergo: 12 uur vaartijd! Gewoon een halve dag liggen sukkelen op het water!
Eenmaal aangekomen in Jachthaven Lunegat (Dokkummer Nieuwe Zijlen) kon het klussen beginnen. Eerst hebben we haar gestript en alle troep van boord gehaald die door de vorige eigenaren was achtergelaten..... Je komt wat tegen hoor. Van afwasborstel tot roestige schaar en van paars windscherm tot klossen en klossen rafelig veralgd touw.... Weg ermee. Kussens van boord, zeilen eraf, vloeren eruit, ramen eruit, motor en tank eraf en ga zo maar door.
Bij het takelen bleek al gauw hoeveel aangroei ze had. Vrij snel stonden er veel bootjesmensen te kijken naar de 2 kruiwagens vol met mosselen en andere troep die van dit 6 meter jachtje afkwam. 'Zoveel zie je niet vaak.... eigenlijk nooit', aldus de havenmeester. Daarna afspoelen en met behulp van een kalk en vuilverwijderaar de eerste vuiligheid direct weten te verwijderen. Het bokken liep daarna voorspoedig en de restauratie kon beginnen.
Wij zijn begonnen met het grondig reinigen van de romp met behulp van een fijne Commandant lakreiniger. Voordeel hiervan is dat je vrij snel de oorspronkelijke kleur weer terug weet te brengen. Vervolgens de opgeruwde romp in 3 lagen Turtle kleurwas gezet zodat ze weer GLIMT als een spiegeltje. Ditzelfde gedaan met de witte sierlijst en het resultaat mag er zijn.
Het onderwaterschip was andere koek. Met een plamuurmes en een schuurmachine alle restjes aangroei er minitieus afgehaald. Toen de stalen kiel 2 x in de teer gezet en de polyester romp in een basecoat. Zo blijft alles goed beschermt. Kleine plekjes in het polyester (krasjes) behandeld en daarmee een mooi glad onderwaterschip gerealiseerd. Daarna de onvermijdelijke antifouling. Wij hebben er een van Akzo Nobel Sikkens gebruikt die direct goed dekt en beschermt.
De ramen en raamrubbers zijn voor iedere watersporter altijd een dramatische rotklus. Het past nooit en als het al past dan past het toch weer niet. Wat een ergernis. Dat de ramen van de Balaton 18 lek waren was wel duidelijk, bij een test met een emmer water ging zo'n beetje de helft van de emmer keurig de kajuit in..... NOT NICE dus! We hebben de bestaande rubbers opnieuw gebruikt aangezien deze nog 100 punten waren, wel zijn de pezen vervangen (die waren volkomen uitgedroogd). Omdat de rubbers te kort waren en de vorige eigenaren alleen maar wat kit tussen de opening hadden gesmeerd was de lekkage dus zo groot. Wij hebben een nieuw stuk rubber op maar gemaakt en dit tussen de kier in het bestaande rubber op spanning geplaatst. Het resultaat: WATERDICHT. Ook hebben we de pezen aan de binnenzijde van de kajuit geplaatst waardoor er aan de buitenkant een mooi strak geheel is ontstaan. De ramen hebben we voorzien van verduisterende folie voor wat privacy in de kajuit en een stoere look. Dat getinte glas ziet er nu eenmaal COOL uit.
Dan het dek, de kuip en het kajuitdak. Die was door de jaren heen volledig verweerd. Een van de vorige eigenaren hadden het belachelijke idee om dit tegen te gaan door er een verflaag overheen te smeren. Het gevolg: vuil dat doorschemert door een witte laag, LELIJKER KAN NIET! Doe dit NOOIT! Met behulp van weer de Commandant reiniger met daarna een Talamex Bootcleaner hebben we de vlekken weggekregen en een mooi egaal schoon bovendek gerealiseerd. Het geheel goed afgeboend met de Talamex zodat er een vuilafstotende laag is ontstaan, hou je de boot langer schoon.
Natuurlijk hebben we ook de motor (Yamaha 6PK langstaart uit 1980 met externe tank) ook weer in orde gemaakt. De motor liep onregelmatig en had de neiging zichzelf te verzuipen. Het afstellen van de cabarateur en het bijdraaien van de stationair stand deed al wonderen. De staartolie in het staartstuk was recent vervangen dus die hebben we lekker laten zitten. Verder ook de motor zelf in de wax gezet, dit voorkomt aangroei van alg wanneer de motor vlak boven het water hangt. De op de boot aanwezige bootlift is opgeknapt (houtwerk in 5 lagen lak gezet) en de tank is leeggemaakt en voorzien van nieuwe brandstof. Het luchtfilter is gereinigd en de bewegende delen zitten goed in de smeer. Bougies gereinigd en gecontroleerd, koeling helemaal nagelopen en het motortje start weer na 1 tot 2 x trekken, zo hoort het. Dat de motor inmiddels 33 jaar oud is merk je wel, van de 6PK"s is ze er zeker eentje kwijt. Voor ons geen probleem aangezien een 4PK'tje voor deze boot ook prima was geweest.
De kussens en zeilen hebben we laten reinigen. De zeilen met een middeltje dat stoffen voorzien van polyester materialen goed schoonkrijgt, kun je overal kopen. Het resultaat een frisse fok en fris grootzeil. De schoten hebben we in een kussensloop in de wasmachine gedaan. Zo is alle groene aangroei verdwenen waardoor alles weer als nieuw oogt. Ook de hoezen van de kussens zijn gewoon in de wasmachine gedaan, uiteraard niet in de centrifuge stand zetten en al helemaal niet in de droger, ze mogen immers NIET KRIMPEN en VERVORMEN. Daarna ze weer keurig om het foam genaaid. Het foam hebben we behandeld met een simpele reiniger en lekker laten luchten, nix geen muffe lucht meer.
Wat nog meer? In de kajuit hebben we achterkanten van o.a. het vluchtluik en deurtje in een flexibele verf gezet. Het polyester was daar erg lelijk en ontsierde de boot. Het was 1 uurtje werk maar het resultaat telt voor veel meer. De vloeren gewoon beplakt met een goede dikke vinylvloer met houtmotief, ziet er geweldig uit en voelt lekker aan je blote voeten. Al het houtwerk op de boot 3 x in de lak gezet. Het roer compleet gerestaureerd. De rubbers van het vluchtluik ingevet. Verstopte doorvoergootjes allemaal een voor een vrij gemaakt van aangroei en vuil en daarbij alle leidingen goed vastgezet zodat er NIETS meer lekt ........ nog wat kleinere klusjes.
Het is even wat werk maar dan heb je ook echt wat. Deze Balaton 18 is een van de mooiste bootjes in de haven en ze glimt als een nieuwe. Ze gaat inmiddels weer als een speer door het water en zeilt als een droom. Natuurlijk is ze niet nieuw, maar op het water staat ze haar mannetje. Het is een heerlijk bootje om met z'n tweetjes romantisch een weekendje weg te gaan, de kajuit biedt hiervoor genoeg ruimte en door ons opknap en poetswerk oogt ze van binnen fris en modern. En nu? Wij gaan op zoek naar een nieuwe uitdaging en gunnen deze Balaton aan een andere watersporter die sowieso de komende 2 jaar niets hoeft te doen..... ja hooguit een nieuwe naam bedenken voor de boot want dat laten wij aan de nieuwe SCHIPPER over.
Eindconclussie: wanneer je aan een dergelijke klus begint is het belangrijk geduld te hebben en vooral goede materialen te gebruiken. Luister goed naar collega watersporters, die hebben vaak slimme tips. Bij vragen loop naar de havenmeester, die heeft meestal wel een antwoord of een mannetje met een antwoord. Zo knap je leuk en goed een bootje op om er daarna HEERLIJK VAN TE KUNNEN GENIETEN!
Foto 01: Het fraaie EINDRESULTAAT
Foto 02: Aangroei verwijderen..... 2 kruiwagens vol
Foto 03: Afspuiten van al het losse vuil
Foto 04: Klaar op de bok voor het grote werk
Foto 05: De ramen eruit
Foto 06: Romp gereinigd, begint al ergens op te lijken zo
Foto 07: Kiel en onderwaterschip behandelen
Foto 08: Kajuit voor
Foto 09: Kajuit NA, hier wil je toch lekker mee weg?!?!?!?
Foto 10: De antifouling erop (rotklus)
Foto 11: Klaar om weer het water in te gaan
Foto 12: In vol ornaat, een beauty toch?!
foto's Happy Sailor Magazine, mogen worden gedeeld onder bronvermelding
