Henk de Velde :
Henk de Velde :
In de rubriek 'In de SPOTLIGHT', bespreekt Happy Sailor uitgebreid een bestaand schip. De ene keer is het een boot die gewoon de moeite waard is om te bespreken, een andere keer is het een renovatie met bijvoorbeeld een wauw factor. Altijd leuk om bij een collega schipper aan boord te kijken, zo nu ook: met de renovatie van een Koopmans Tornado 2.
Het verhaal van deze Koopmans Tornado 2 begint ergens in de jaren 70 op de tekentafel bij Dick Koopmans sr. (de befaamde Nederlandse bootontwerper). Voor een jachtverhuur bedrijf uit Sneek moet hij een nieuw schip ontwerpen dat veel binnenruimte biedt, dat degelijk is, goede zeileigenschappen heeft en makkelijk te varen is. Koopmans neemt hiervoor zijn al beproefde Tornado 1 zeiljacht en tekent hier een heel nieuw flushdek op dat het vrijboord aanzienlijk verhoogd waardoor er superveel binnenruimte ontstaat. De Koopmans Tornado 2 is geboren. De Wetterwille Werf uit Uiterwellinga bouwt er uiteindelijk een stuk of 100 waarvan de meesten nog in de vaart zijn.
De Koopmans Tornado 2 die wij van Happy Sailor volgen is het schip met bouwnummer 111 met momenteel als vaargebied de Zeeuwse wateren. De boot is aangekocht door de vorige schipper (ondergetekende) bij een particulier uit Terkaple. Deze was de tweede eigenaar en aangezien het schip na de renovatie verkocht is vaart bouwnummer 111 nu onder de vlag van slechts de vierde schipper/eigenaar. Nadeel van meerdere eigenaren is dat iedere schipper zelf zijn stempel wil drukken op het schip. Het gevolg is dan vaak een wir war aan kabels, frutsels en wat al niet meer. Dat is deze Tornado 2 gelukkig bespaard gebleven waardoor bij aanvang van de renovatie er, behalve het interieur, niet veel gesloopt diende te worden.
De Koopmans Tornado 2 nummer 111 was bij het uit het water takelen inmiddels 2 jaar het water niet meer uitgeweest. Dit was duidelijk te zien aan de verwering van de romp op de waterlijn. Behalve dat de antifouling zijn beste tijd had gehad was ook het schilder en lakwerk aan een grondige opfrisbeurt toe. Gelukkig was de antifouling niet volledig uitgewerkt zodat er niet al teveel aangroei was. Het schip was met name qua romp en onderwaterschip vuil. Bij het verwijderen van de oude antifouling laag werd duidelijk dat Nederlandse jachten toch echt van een betere kwaliteit zijn dan veel producten uit andere landen uit dezelfde bouwperiode. Het polyester van het onderwaterschip was in prima conditie zonder Osmose.
Wat we vaak zien bij wat oudere zeilschepen is dat de stalen kiel (staal = voor balast = stabiliteit) enigzins verweerd is. Jarenlange inwerking van het water zorgt er voor dat de kiel bij groot onderhoud niet vergeten mag worden. Wij hebben de kiel in dit geval helemaal kaal gemaakt en in de primer gezet op basis van teer. Verdun de teer altijd met 10% thinner, zo voorkom je irritante teerdraden die alle kanten op dwarrelen wanneer je de teer aan het opsmeren bent. Het volgende is volgens een aantal zeilers nergens voor nodig maar wij hebben het toch maar wel gedaan: het plaatsen van een anode op de stalen kiel. Ieder stalen schip heeft op het onderwaterschip anodes zitten die ervoor zorgen dat het zuur dat altijd in water zit niet het staal aantast maar juist de anode. Een anode is gemaakt van inferieur staal zodat het water juist dat afbreekt i.p.v. dus de kostbare romp of kiel. Natuurlijk plaats je de anode nadat je de antifouling hebt aangebracht.......
Uiteraard is de hele romp in de basecoat gezet om hem daarna in 2 lagen antifouling te zetten. Het gevolg is een mooi strak en glad onderwaterschip. In het geval van deze specifieke Koopmans Tornado 2 was er bij oplevering door de werf een fraaie hardhouten stootrand geplaatst rondom het schip. De verf op de stootrand was ernstig gaan bladderen waardoor de hele stootlijst 100% kaal gemaakt diende te worden. Tot onze verrassing en vreugde kwam er een nagenoeg onbeschadigde lijst onder de verf vandaan voorzien van een extra messing sierlijst. Het messing zat onder de verf, om die weer mooi glimmend te krijgen hebben we heel simpel eerst tandpasta en daarna zilverpoets gebruikt. Het resultaat: een schitterende messing strip die toen deze werd teruggeplaatst op de 5 x gelakte stootlijst echt een schitterend effect gaf.
Natuurlijk is de romp goed gereinigd met een speciale bootclean (te koop in iedere Jachthaven) om vervolgens in 3 lagen wax te worden gezet. Omdat de Tornado 2 nog zijn orginele gelcoat had die nauwelijks beschadigd was hadden wij met het poetsen en in de was zetten van de romp meer dan veel EER van ons werk. Het resultaat was feitelijk als nieuw, op wat kleine plekjes na. Al het houtwerk op het bovendek kaalgemaakt en gelakt dan wel geschilderd en het polyester schoon gemaakt en in een bescherm coat gezet (Talamex). Het voordel van zo'n coating is dat vuil minder goed hecht. De eeuwige meeuw of kraai die weer op je antislip dek heeft zitten schijten heeft nu eens het nakijken. Met wat water en een schrobber heb je die vieze shit zo weer van je dek af, dit is zonder coating echt een rutklus zoals je wellicht zelf ook wel eens ondervonden zal hebben.
Romp, houtwerk en onderwaterschip zijn klaar. Nu het interieur en de motor nog. De motor is een Bukh 10PK scheepsdiesel. Dit is een van de betrouwbaarste motoren die je kunt hebben. Zaken als de impeller en filters alsmede de olie hebben we vervangen en de keerkoppelingsolie bijgevuld. Direct gekeken of de aandrijfriem nog goed op spanning stond en zaken als gas en koppelingskabels nagelopen. Dit soort werkzaamheden kun je prima zelf doen, scheelt je in de kosten en je leert de motor van je schip kennen. Dat laatste kan van pas komen in geval van motorstoring wanneer je onderweg bent. Bij de Bukh waar wij mee bezig waren zaten alle onderhoudsboekjes en handleidingen nog, mochten die van jouw schip weg zijn download ze dan. Bijna alles van de wat gangbaardere motoren staat op internet, scheelt uiteindelijk veel uitzoektijd aan boord.
Tot slot: de kajuit. Het interieur was afgezien van een viezig tapijtje nog helemaal origineel. Das best leuk maar natuurlijk niet meer van deze tijd. Wij hebben besloten alles eruit te halen en de boot van binnen helemaal op te frissen. Al het houtwerk hebben we gelakt, het tapijt vervangen voor zeil en de kussens opnieuw bekleed. Het voordeel van zeil op de vloer is duidelijk, het volgt de vormen van het schip goed en ziet er heel nautisch uit (wanneer je houtmotief neemt). Gebruik bij het verlijmen een watervaste lijm, klinkt stom maar de meeste lijmen voor vloeren zijn op waterbasis! Controleer altijd alle aflsluiters van o.a. gootsteen en toilet wanneer je de kajuit leeg hebt, wanneer je iets moet vervangen beschadig je zo niets in de kajuit. Het pimpen van de kajuit is een kwestie van smaak..... let wel: stel je weet dat je ooit een ander schip wilt aanschaffen hou dan je interieur zo neutraal mogelijk. Zebraprintjes en Gehaakte gordijntjes zijn niet voor iedereen weggelegd om nog maar te zwijgen van wit geschilderd houtwerk........
Na heel wat bloed, zweet.... tranen dan weer niet..... lag er na de opknapbeurt een superglimmende Koopmans Tornado 2 aan de steiger. De boot was zo mooi geworden dat deze zich kon meten met nagenoeg nieuwe schepen in de haven. Het bewijs dat je met hard werken echt iets kunt bereiken in botenland is hiermee wel geleverd..... het hielp in ons geval wel mee dat de Tornado 2 nog in de orginele onbeschadigde gelcoat zat. De boot is inmiddels verkocht aan de nieuwe eigenaar die er met heel veel plezier en trots van Friesland naar Zeeland is gevaren. Tijd voor een nieuwe klus!
Eindconclusie: bij het klussen aan een wat ouder schip als de Koopmans Tornado 2 kom je vaak zaken tegen die je vooraf niet had bedacht (zo'n verborgen messing lijst bijvoorbeeld). Laat je goed voorlichten en zoek op internet naar tips, je vindt bijna alles zo. Verder: zorg voor goed gereedschap, een botte verkrabber bijvoorbeeld beschadigd niet alleen je hout, het kaalmaken van het hout kost ook nog eens heel veel meer tijd. Hebben we ook nog een aankooptip: een Nederlands werfschip van voor 1985 zal zelden tot nooit Osmose hebben, het is maar dat je het weet.
Foto 01: Het schitterende resultaat!
Foto 02: Uit het water takelen.
Foto 03: De aangroei moet eraf.
Foto 04: Op de bok het onderwaterschip kaalmaken, weg met de oude antifouling!
Foto 05: Shot van de gerenoveerde sierlijst.
Foto 06: Antifouling erop.
Foto 07: de Bukh 10PK dieselmotor tijdens het onderhoud.
Foto 08: Interieur voor.
Foto 09: Kajuit helemaal leeg gehaald.
Foto 10: Interieur NA: hier wil iedere schipper wel vertoeven!
Foto 11: Glimmend weer het water in.
Foto 12: In vol ornaat, een van de mooiste zeiljachten in de haven!
foto's Happy Sailor morgen worden gedeeld, mits onder bronvermelding
