Een icoon in de Harlinger haven!

Google eens het woord 'icoon'. Je krijgt dan een verzameling betekenissen van het woord 'icoon'. De meeste Google zoekresultaten behelsen kerkelijke afbeeldingen van heiligen enzo.... heiligen en bootjes, das niet direct een zaligmakende combinatie. Wie kent het verhaal immers niet van Jonas. Jonas zat op een bootje maar werd eraf gegooid om vervolgens door een walvis opgegeten te worden. Of Noach? Die bouwde een bootje, de wereld overspoelde en hij bleef alleen over met zijn ruziemakende schoonmoeder en familie..... Wij gebruiken het woord 'icoon' hier in de betekenis van 'opvallend/prachtig', want dat is het schip waar we het met je over gaan hebben: het Lichtschip Harlingen.

 

Een icoon (opvallend/prachtig schip) in de Harlinger haven!

 

Harlingen, parel van het Noorden. Juweeltje aan het Wad en misschien wel de mooiste stad van Friesland. Harlingen dus. Een stad waar land en water samen komen met als resultaat een schitterende haven die tot ver in de oude binnenstad doorloopt. Harlingen, thuishaven van de bruine vloot, thuishaven van de vissersvloot en thuishaven van de veerboten naar Terschelling en Vlieland. Wat een prachtstad. Wij weten bijna zeker dat de meeste Happy Sailors wel eens in Harlingen geweest zullen zijn, op eigen kiel voor een tocht over het Wad of om naar Vlieland en Terschelling af te reizen. Bij een bezoek aan Harlingen en de zeehaven valt eigenlijk vrij snel één schip op: het Lichtschip van Harlingen.

 

Ook wij van Happy Sailor Magazine zijn meerdere keren langs het Lichtschip van Harlingen gevaren en zelfs gelopen. Hoe zou het er van binnen uitzien? Wat voor historie heeft zo'n schip? Waarom zit die belachelijke grote antenne erop? En ga zo maar door. Tijd om eens aan boord van het Lichtschip te gaan voor alle antwoorden, puur omdat het kan.

 

Het is vrijdag 27 februari 2015 en prachtig weer wanneer we arriveren bij het Lichtschip Harlingen, officieel de Jenni Baynton genaamd. De voorzitter van de 'Stichting vrienden van het Lichtschip' Sietse Brouwer heet ons van harte welkom op 'zijn' geliefde schip. Direct valt op dat we hier te maken hebben met een liefhebber. Gedreven, enthousiast en voorzien van een gezonde dosis 'dwaasheid' (immers alleen iemand die ergens een steekje los heeft zitten haalt het in zijn/haar hoofd een Lichtschip aan te schaffen). We worden uitgenodigd voor een bak koffie en het feest kan beginnen. 

 

Even een stukje historie: de Jenni Baynton is in 1948 in Groot Brittannië gebouwd en heeft tot eind jaren 80 dienst gedaan als Lichtschip in de monding van de Thames op de locatie Kentish Knock (waar ooit een zeeslag heeft plaatsgevonden tussen de Engelse en Nederlandse vloot tijdens de Eerste Engels/Nederlandse oorlog). Door verbeterde navigatie, GPS en wat al niet meer werd de Jenni Baynton (net als veel andere lichtschepen) overbodig. Ze werd uit de vaart genomen om na wat omzwervingen in 1991 door de Nederlander F. Verbeek uit Rotterdam aangekocht te worden. Deze liet het schip ombouwen tot varende discotheek. Helaas gooide de Cafebrand in Volendam (oudjaarsavond 2000) roet in het eten. Aan de aangescherpte regels die daaruit voortvloeiden voor horeca-gelegenheden kon het Lichtschip nooit voldoen. Jammerdepammer voor meneer Verbeek, ze werd weer te koop gezet. Maar ja..... wie wil er in vredesnaam een Lichtschip? Niemand! Het duurde dan ook een aantal jaren voordat er een geïntresseerde kwam om het schip, dat inmiddels zwaar in verval was geraakt, echt te redden uit de pishoek van de haven waar ze was beland.

 

En le voila, daar was Sietse Brouwer. Voor Radio Waddenzee was hij op zoek naar een platform om een zendmast op te zetten. Radio Waddenzee zocht een schip als platform, dit had alles te maken met het feit dat er simpelweg geen vergunningen voor zendmasten op de vaste wal door overheden worden afgegeven. Nu kan je een zendmast plaatsen op een oude viskotter, een drijvend ponton of een versleten coaster..... kan prima maar ja.... beetje boring. Met het Lichtschip sloeg Radio Waddenzee 2 vliegen in 1 klap. Klap 1: ze hadden hun zendmast platform, Klap 2: zo'n schip levert natuurlijk direct veel publiciteit en aandacht op. Zo gezegd zo gedaan. De bankrekeningen werden leeggetrokken en het schip werd aangeschaft. Vervolgens werd de Stichting vrienden van het Lichtschip opgericht die als taak heeft het schip zo goed mogelijk te restaureren, beheren en zelfs exploiteren (hoewel dit laatste ook vanuit een BV wordt gedaan).

 

Uhhhhh waar is het stuurwiel?

 

Het schip werd na aanschaf naar Harlingen gesleept, haar nieuwe thuishaven. De restauratie kon beginnen. Dat dit een 'hell of a job' zou worden werd al snel duidelijk. 'De trossen zatten aan de barkrukken vast', aldus Sietse Brouwer. Doordat het schip als drijvende disco werd gebruikt had de vorige eigenaar alles van boord gehaald dat ruimte in beslag nam, dus ook de bolders...... Alle wanden waren naar buiten geplaatst, gangboorden waren hierdoor niet meer aanwezig. Onderin het schip was de voormalige machinekamer omgetoverd in een enorme dansvloer. Leuk om te dansen maar natuurlijk waanzinnig onzeewaardig voor een schip. Alles moest eruit gesloopt worden waaronder: 3 barren, de dansvloer, toilethokken, de DJ stand en ga zo maar door. Wat volgde was een langdurige hersteloperatie om het schip enerzijds weer terug te brengen naar haar originele staat en anderzijds om te bouwen tot zendschip. Dat laatste is inmiddels gerealiseerd. De Jenny Baynton is een volledig plug and play operationeel zendschip (de laatste in haar soort) dat overal ter wereld ingezet kan worden als radiozendschip. Heb jij een radiostation? Dan heeft de Jenny Baynton de zender!

 

Even wat feiten over de Jenny Baynton:

- lengte over alles: 41,83 M.

- breedte: 7,62 M.

- diepgang: 4,57 M.

- motor: GEEN

- stuurwiel: GEEN

- bouwjaar: 1948

- werf: Philip & Son, Dartmouth (Devon) Engeland

- bouwmateriaal: staal

- prijs (destijds): 60.000,- British Pounds (das ongeveer het equivalent van € 125.000,- een koopje dus)

- in dienst in 1949, uit dienst eind jaren 80

 

Bij de rondleiding door het schip verheugen wij ons natuurlijk op de brug. Wat zouden we daar aantreffen? We verwachten een groot stuurwiel, een prachtig kompas en zo'n hendel die je op oude schepen aantreft om de motor te bedienen, 'full speed ahead', roepen we voor de gein...... Dat werd even wat anders. De brug is LEEG! Geen stuur, geen nautische frutsels.... helemaal NIX! Wisten wij veel dat Lichtschepen (op de Duitse na) allemaal motorloos werden gebouwd. Ze werden naar hun locatie gesleept en middels verschillende ankers op de plek gehouden. Weer wat geleerd! De brug diende met name als uitkijkpunt waar de bemanning van het lichtschip de scheepvaart in de gaten hield en passerende schepen diende te waarschuwen bij mogelijk gevaar. Verder valt de enorme open ruimte binnenin het schip op. Hier was dus eerst de machinekamer, toen de dansvloer en straks (nadat de waterdichte schotten weer zijn teruggeplaatst) weer de machinekamer voor de zware generatoren van het schip.

 

'Het water werd door de naden van het schip naar binnen geperst!'

 

Het mooie aan een zendschip is dat je dit van tijd tot tijd op een andere plek kunt neerleggen. Ieder jaar verzorgt Radio Waddenzee uitzendingen vanaf.... jawel: de Waddenzee. Dit gaat natuurlijk altijd prima tot de zomer van 2012. De Jenny Baynton werd in augustus van dat jaar op zo'n 3 a 4 kilometer uit de kust voor anker gelegd. Niets aan de hand, prachtig weer en de radiomensen maakten hun uitzendingen. Tot op 31 augustus de weersverwachtingen er toch wat anders uit kwamen te zien. Sietse Brouwer liet, in zijn functie als eindverantwoordelijke voor het schip, om 1 uur 's nachts de radiomensen van boord halen om zelf samen met een aantal andere professionals uit de Stichting achter te blijven op het schip. De wind was toen nog Z/W krachtje 2 om vervolgens in no time aan te zwellen tot N/W 7. 'Niks aan de hand, konden we met gemak hebben', vertelt Sietse ons...... maar ja, het bleef niet bij N/W 7. De Windgoden vonden dat het nog lang niet genoeg was en geselde het Lichtschip met een N/W 11!!!!!!!! De Jenny Baynton hield het niet langer en begon op het anker te kruien. Ze werd een dikke 500 a 600 meter verschoven en belandde op een zandbank. Inmiddels dreunden de golven opgejaagd door de gierende wind zo hard tegen de romp van het schip dat het water door de naden van de romp werd heengeperst....... Whow: moet je je voorstellen wat een belevenis dat geweest moet zijn! Afijn, ze is uiteindelijk met een sleper weer vlot getrokken, duur grapje, dat dan weer wel.

 

Goed, het bruggetje naar geld is inmiddels geslagen. Zo'n Lichtschip is natuurlijk een dure 'hobby'. De Stichting vrienden van het Lichtschip ontvangt geld van Radio Waddenzee (die gebruiken het schip immers geregeld, al worden de uitzendingen tegenwoordig wel vanaf de wal gedaan.....) maar das niet genoeg. Om wat geld voor onderhoud in het laatje te brengen kun je in overleg het schip huren voor diverse doeleinden. Hierbij is regelgeving soms wel een beperkende factor, je kunt immers niet zomaar met 100 man de Waddenzee op kachelen. De Stichting ontplooit tal van activiteiten om het schip te bekostigen, zo kun je bijvoorbeeld tegen betaling als geïntresseerde (wanneer ze op zee ligt) met een tender naar het schip voor een bezichtiging en rondleiding door de dan operationele studio's. Een hartstikke leuk uitje voor de steeds groter wordende groep van radiozend enthousiastelingen.

 

Het Lichtschip Harlingen is inmiddels zo'n icoon voor de haven dat ze gewoon moet blijven. Daarom roepen wij alle Happy Sailors op om donateur te worden. Hoeft niet veel geld te zijn, ieder tientje is welkom. En zeg nou zelf, een tientje voor het Lichtschip is toch veel beter besteedt dan een tientje overmaken naar de fiscus?!?!?!?! Donaties mag je gewoon aftrekken hoor, dus steun de Stichting vrienden van het Lichtschip en behoudt dit mooie schip voor de toekomst!

 

Meer weten over de Jenny Baynton en de Stichting vrienden van het Lichtschip of Radio Waddenzee? We hebben hieronder een aantal linkjes staan met info en het mailadres waar je terecht kunt voor leuke ideetjes, donaties of om je aan te melden als vrijwilliger, want die zijn (mits voorzien van relavante werkervaring) altijd welkom.

 

Meer over Radio Waddenzee vind je hier: www.radiowaddenzee.nl

Meer over de Stichting vrienden van het Lichtschip: www.radiolichtschip.nl

 

Mailen kan naar: sietse@radiolichtschip.nl

 

Wat algemene info over de Jenny Baynton: www.feuerschiffseite.de/SCHIFFE/ENGLAND/LV08/lv08gb.htm

 

 

 

 

foto's Happy Sailor Magazine mogen gedeeld onder bronvermelding